Žensko Telo U Nadrealističkoj Fotografiji

 Kontekstualizacijom medijske slike (fotografija i film) ženskog tela, u okvire kolektivne društvene svesti i političke slike Evrope u prvoj polovini XX veka, umetnost nadrealizma je skrenula pažnju na sukobe između ličnog i društveno poželjnog identiteta i na manipulaciju i diskriminaciju svega što je označeno kao Drugo i drugačije u odnosu na domanantni patrijarhalni sistem vrednosti.

Analizirajući reprezentaciju ženskog tela, dr Lidija Cvetić, kritički proverava stavove Lore Malvi na ranim primerima nadrealističkog filma, među kojima su „Morska zvezda“ (1928) Man Reja, „Andaluzijski pas“ (1929) Salvadora Dalija i Lujisa Bunjuela i „Metropolis“ (1927) Frica Langa. U njima je ženska figura pasivna, ona predstavlja „ekran”, površinu za projekciju muških fantazija. Smeštena u ram fotografskog ili filmskog kadra žena je predstavljala erotizovanu pojavu za pogled muškarca. Fetišizacija i dekonstrukcija ženskog tela vrlo su detaljno analizirani, kako na poznatim primerima iz istorije fotografije, tako i na domaćim delima kakve su fotografije Nikole Vuča. Dr Lidija Cvetić je uspešno razmatrala i redefinisanje i reanimaciju nadrealističkog koncepta subjektiviteta u savremenim umetničkim praksama performansa, kakav izvodi francuska umetnica Orlan, a onda i autorskog filma, Larsa fon Trira i Vima Vendersa, na primer.

Prof. dr Milanka Todić
Izvod iz recenzije

Imajući pre svega u tekstu svoje knjige odgovornost prema razložnom uobličavanju, autorka je ponudila raspon varijanti i tematizacija, mnogobrojnih ekspozicija kao i rasvetljenja sudbine teme ženskog tela u liberalnim obzorima, političkim, psihoanalitičkim i saznajnim pretpostavkama. Izvorne, nesputane nadrealističke subjektivnosti i umetničke metode oblikovanja, s naročitom pažnjom su praćene unutar posledica medijske slike i kroz istančana preoblikovanja, gde i teorijski uvidi u poimanjima kiborga ili post-ljudskosti zahvataju okolnosti aktuelne kulture.

Tekst knjige je fascinantan po obzirima i svojoj meri datih podataka o fenomenu nadrealističkog tretmana ženskog tela. Istovremeno, poglavlja i primeri čine pregledan kulturološki raspon, gde sudeluju i poetski rezultati u primerima i u duhu nadrealizma u Srbiji. Po svom dejstvu i prožimanju, načinjen je poduhvat: zbir saznanja i zahvalno utočište za refleksiju, što u našoj sredini postaje slikovit i neophodan naučni doprinos za sva dolazeća razmatranja.

Prof. dr Nikola Šuica
Izvod iz recenzije

Dr Lidija Cvetić novo čitanje vizuelne reprezentacije i objektfikacije ženskog tela u nadrealističkim praksama, koje traju zapravo mnogo duže od samog pravca, obrađuje kroz tri velike grupe teorija: teorijska psihoanaliza, feminističke teorije i posthumanističke teorije.

Autorka nam govori o radikalnoj „feminizaciji umetnosti“ putem nadrealističke prakse koja postavlja i pitanje promene medija u kojima se pojavljuje ali i pitanje samog problema odnosa prema ženi kao Drugom zbog erotične funkciji ženskog tela u kontekstu patrijarhalne kulture.

Dr Lidija Cvetić nas vodi ka razmišljanju o svojevrsnom oslobađanju subjekta današnjice, na koncu ne samo ženskog, naslaga obrazaca iz prošlosti ali i ponuđenih šizoidnih stanja i predstava postmedijske sadašnjosti kako bismo, kako autorka navodi, težili „nastajanju jednog novog, manje represivnog društva, što je uostalom bio i nadrealistički san o stvarnosti.“

msr Senka Vlahović
Izvod iz recenzije