Vizantija-Balkan-Evropa

Neposredni nastavljač antičke Rimske imperije, koju su novovekovni osnivači njene istoriografije prozvali Vizantijom (prema istoimenoj antičkoj helenskoj koloniji koja se nalazila na mestu Konstantinopolja, nove rimske prestonice), predstavlja blistavu hiljadugodišnju sintezu grčko-rimske i judeo-hrišćanske civilizacije. Iako se njeno trajanje podudara s epohom srednjeg veka, njeni dometi se nikako ne uklapaju u uobičajene predstave o mračnom istorijskom periodu kakve se obično projektuju na to vreme – po analogiji sa zapadnoevropskim srednjovekovljem. Tursku reč Balkan počeli su da upotrebljavaju evropski geografi u 19. veku da bi označili evropski deo Osmanlijskog carstva, nekadašnji evropski deo Vizantije koji su Turci nazivali Rumelija, prema nazivu Rum kojim su označavali Rimsku, odnosno Vizantijsku imperiju. Savremeni neposredni ili posredni naslednici ove univerzalne civilizacije jesu sve zemlje Mediteranskog basena, Bliskog i Srednjeg istoka, te evropski deo Rusije i Kavkaza. Evroatlantski model globalizacije ne daje pravo nijednoj zemlji ili naciji, bez obzira na uspešnost ekonomskog i društvenog poretka, na supremaciju nad ostalim delovima čovečanstva. Pripadnost civilizacijskom modelu koji nameće monopol nad modernitetom, ili njegovo neprihvatanje, bitno će uticati na budućnost sveta u kome živimo, a posebno na prostorima dodira i trvenja različitih modela i uticaja koji imaju potencijal neophodnih razmena i komplementarnosti, kao što predstavljaju i poligon za pokretanje lokalnih sukoba s mogućim nesagledivim globalnim posledicama.