Priručnik za inkvizitore

Antonio Lobo Antuneš je jedan od velikana evropske književnosti, pisac za kog je Boston gloub rekao: „Kada se Antuneš razmahne… stoji rame uz rame sa Vilijamom Foknerom ili Selinom.“

Priručnik za inkvizitore, roman koji je utemeljio Antunešovu reputaciju širom Evrope, jeste potresna optužnica protiv portugalskog fašizma, priča o sunovratu jedne porodice i čitavog društva, moralno i duhovno izvitoperenog četvorodecenijskom totalitarnom vlašću. Gospodin Fransiško, nekada moćni ministar i bliski prijatelj portugalskog diktatora Salazara, provodi svoje poslednje dane u staračkom domu u Lisabonu nakon doživljenog šloga, osvrćući se na minuli život i ljubavi. Emotivni metež koji obavija njegovu porodicu sustiže ga i samog, nakon što se četrdeset i dve godine duga diktatura završi revolucijom, a stari režim se stropošta poput kule od karata. Gospodin Fransiško postaje monumentalna, ali prazna senka vlastite prividne svemoći.

Priručnik za inkvizitore, nemilosrdan prikaz života pod jednom od najgorih diktatura prošlog veka, izuzetno je složene narativne strukture, sa gotovo dvadeset različitih pripovedača, čije intimne ispovesti grade kaleidoskopsku sliku minule moći i potonjeg sunovrata bogate i moćne porodice koja je deo Salazarovog režima. Pred čitaocem se smenjuje čitava galerija likova koji pripovedaju u zadihanom, vrtoglavom ritmu, no svaki pojedinačni lik autor oblikuje sa zapanjujućom psihološkom dubinom i stilskom istančanošću, istovremeno se dotičući socijalnih, kulturnih i klasnih razlika i trvenja koja karakterišu portugalsko društvo pre i posle diktature, ogoljujući odnose moći i vlasti, kako na porodičnom tako i na društvenom planu.