Povelje I Pisma Despota Stefana Lazarevića

KNEZ I DESPOT STEFAN (1377–1427) Stefan, sin kneza Lazara i kneginje Milice, započeo je vrlo mlad da, uz pomoć svoje majke, vlada Srbijom, i to kao knez do 1402, a od te godine pa do smrti – kao despot, dobivši ovu titulu od Vizantije. Ovde su doneti svi sačuvani dokumenti na srpskoslovenskom i srpskom jeziku koji su izašli iz Despotove kancelarije od 1392. do 1427. g. Povelje (16), po sadržini većinom darovnice, upućene su manastirima na Svetoj Gori: Hilandaru, Velikoj Lavri, Pantelejmonu i Vatopedu, zatim, u Srbiji: Mileševi i Visokim Dečanima, kao i jednom manastiru u Rumuniji, čije je podizanje pomogao knez Lazar. Posebnu povelju o prijateljstvu, međusobnim odnosima i trgovini despot Stefan je uputio Dubrovniku, kojom istovremeno potvrđuje takve povelje ranijih srpskih vladara. Jedno kratko pismo kneginje Milice Dubrovniku sačuvano je u originalu, dok ostala pisma, poslata iz Srbije Dubrovačkoj opštini i obratno, predstavljaju Dubrovačke prepise. Pisma (58) su izdata u grafiji izvornika, a takođe i povelje od kojih je donesen i prevod na današnji srpski književni jezik. Za sve povelje i pisma dati su i snimci izvornika. Ovo izdanje pomenutih dokumenata korisno će služiti proučavaocima srpske istorije vremena posle Kosovske bitke (1389. g. ), zatim filolozima, domaćim i stranim, posebno onomastičarima, i drugima. Spisi doneti u ovoj knjizi Povelje i pisma despota Stefana, zajedno sa spisima donetim ranije u knjizi Povelje kneza Lazara, upoznaju sve zainteresovane sa jednim delom života Srbije pre i posle Kosovske bitke (1389. g.), Srbije kneza Lazara i despota Stefana, kojom su otac i sin vladali preko pola veka.