Majke i kćeri

Prevela s nemačkog Slavica Sinđelić

Odnos majki i njihovih kćeri oduvek je bio komplikovan: karakterišu ga intenzivna osećanja koja traju čitavog života. Znali su to i stari Grci koji su nekoliko mitova zasnovali upravo na tom odnosu. Odraz tog dramatičnog zbivanja Ingrid Ridel nalazi u antičkom mitu o boginji zemljoradnje Demetri i njenoj kćeri Persefoni, koju je oteo bog podzemnog sveta Had. Tema tog mita je intenzivna tuga boginje-majke usled čijeg besa sva rodnost vene i koja konačno primorava muške bogove (Zevsa) da se vrate na pravi put. Ingrid Ridel temeljno ispituje očaj napuštene majke, ali i pokazuje da je temeljni susret majke i kćeri moguć, što se u antici vekovima slavilo Eleusinskim misterijama.

Oslanjajući se na istraživanja Karla Gustava Junga i Karolja Kerenjija, Ingrid Ridel mitska iskustva prenosi na sadašnjost, nastojeći da kroz arhetipske strukture pronikne u prirodu odnosa majki i kćeri. Demetra se opisuje kao žena koja se drži podalje od svojih muških aspekata: nema kod nje elemenata koji su suštinski za njemu braću Zevsa i Hada. Utoliko je Demetra arhetip majke, odnosno arhetip Ženskog. Kada se, pak, arhetip izdvoji tako čisto, onda je moguće, postupkom koji je razradila analitička psihologija, krenuti u potragu za dubinskim strukturama što ih oblikuje kultura. Ono, međutim, što ovu knjigu Ingrid Ridel čini u tolikoj meri prodornom, jeste što ona upravo u savremenim oblicima odnosa majke i kćeri otkriva očuvane mitske strukture koje, s jedne strane, mogu da imaju oslobodilački potencijal (kada se osveste), ali, s druge, ne retko imaju funkciju okova (kada se, naprosto, žive, bez refeksije ili otprora).