Dr David Albala

Izdavačka kuća “Teovid” iz Beograda 2010. godine je objavila knjigu “Dr David Albala – Specijalni delegat pri Jugoslovenskom Kraljevskom poslanstvu u Vašingtonu 1939-1942, koju je priredio dr Đorđe N. Lopičić. Reč je o prvoj knjizi u novoj ediciji “Jelisaveta”, a objavljena je pod pokroviteljstvom Njenog Kraljevskog Visočanstva princeze Jelisavete Karađorđević.

Prema rečima Miodraga Jankovića, recenzenta knjige i urednika sajta “27.mart”, ovo je vredno i vrlo zanimljivo izdanje “i za one čitaoce koje istorija Srbije uopšte ne zanima. Dr Đorđe N. Lopičić je sakupio materijal koji je bio dugo godina zaboravljen u Arhivu Jugoslavije, zaboravljen od istoričara, specijalista za period između dva svetska rata. Reč je o uzbudljivoj misiji u SAD jednog beogradskog Jevrejina, velikog cioniste, borca za jevrejsku i srpsku slobodu: dr Davida Albale (1886-1942). Ono što najpre privlači pažnju je podatak da je dr David Albala uživao veliko poverenje Nj.K.V. kneza Pavla, koji ga je rado primao u Belom dvoru i sa njim vodio razgovore kako o umetnosti, tako i o politici. Retki su ljudi iz beogradske sredine koje je Knez uvažavao i pozivao, ljudi kojima je Knez verovao i koje je, kad bi to zahtevao državni interes, mogao otposlati u poverljivu misiju.

Dr Albala je bio visoko obrazovan čovek, Evropejac, vrlo uticajan u jevrejskim krugovima, govorio je nekoliko svetskih jezika i razumljivo je zašto ga je Knez cenio i zašto je njega Knez izabrao za misiju ‘poslednje nade’ u SAD. Misija dr Albale nam, evo, daje uvid i u karakter Velikih sila, povod da se razmišlja o naivnosti naših političkih elita koje često svoje fascinacije Londonom, Vašingtonom ili Moskvom pretpostavljaju dobrobiti srpskog naciona. Treba istaći da i ova dokumenta jasno svedoče o strašnoj usamljenosti kneza Pavla Karađorđevića, o očajničkim pokušajima koje on preduzima da se zemlja sačuva od propasti, svesno izlažući sebe i svoju porodicu najvećoj opasnosti”.

Knjiga predstavlja rezultat istraživačkog rada dr Đorđa N. Lopičića u Arhivu Jugoslavije u Beogradu i obuhvata izveštaje, pisma i telegrame koji svedoče o tajnoj diplomatskoj misiji dr Davida Albale, specijalnog izaslanika kneza Pavla Karađorđevića, upućenog u SAD sa ciljem da izdejstvuje kredite za nabavku oružja, kako bi se Kraljevina Jugoslavija mogla odbraniti u slučaju napada Sila Osovine. Reč je o spisima koji doprinose utvrđivanju pune istine o sudbonosnim događajima koji su prethodili nemačkoj agresiji na Jugoslaviju od 6. aprila 1941. godine.

Dr David Albala (1886-1942), beogradski Jevrejin, lekar i srpski oficir, bio je veliki cionista i borac za jevrejsku i srpsku slobodu. Imajući u vidu njegovo visoko obrazovanje, uticajnost u jevrejskim krugovima, poznavanje nekoliko svetskih jezika i diplomatsku sposobnost, jasni su razlozi zbog kojih ga je knez Pavle izabrao za misiju „poslednje nade“ u SAD.

Knjiga „Dr David Albala – Specijalni delegat pri Jugoslovenskom Kraljevskom poslanstvu u Vašingtonu 1939-1942“ prvi put je svečano promovisana u prepunoj sali beogradskog Jevrejskog centra za kulturu i umetnost u subotu, 25. decembra 2010. godine u 18.30. O delu su govorili prof. dr Momir Milojević, dr Miloje Pršić, Miodrag Janković, recenzent knjige i urednik edicije u kojoj je objavljena, i dr Đorđe N. Lopičić, priređivač. Prisutne posetioce, među kojima su bile i NJ.K.V. kneginja Jelisaveta Karađorđević i Njena Ekselencija Jafa Ben-Ari, bivša ambasadorka Izraela u Srbiji, srdačno je pozdravio Jovan Elazar, predsednik Jevrejske Opštine Beograd. Samo nekoliko dana kasnije, u sredu, 29. decembra 2010. godine, u 19.30, knjiga o misiji dr Davida Albale predstavljena je i u Maloj sali Zadužbine Ilije M. Kolarca u Beogradu.