Bakonja fra Brne

Najznačajniji srpski pripovedač XX veka, Ivo Andrić, video je u Simi Matavulju svoga preteču, pa je o njemu zapisao i ovo: „Matavulj je živeo i radio u vremenu kad je pripovetka u nas, sem velikih i snažnih izuzetaka, bila opterećena mrtvim etnografskim elementima, kad su mnoge hladne egzibicije ‘čistog i jedrog narodnog jezika’ kao takve već smatrane gotovim umetničkim ostvarenjima, kad je cvala ‘crtica iz života’ i kad je kazivanje anegdote i golo iznošenje teme i samo nagoveštavanje problema značilo često isto što i stvaranje pripovetke. Matavulj je svesno nastojao da se oslobodi tih opterećenja i da nađe, kao što je i sam govorio, ‘lakši i prirodniji način prikazivanja’“.

„Bakonja fra Brne“, životno Matavuljevo delo, nastao je iz anegdote, a osnovni motiv – hipohondrija – naslonjen je na ranije objavljenu priču o tome kako je neki narodni lekar izlečio fratra – uobraženog bolesnika. Iz toga je, piščevim talentom i stvaralačkom interpretacijom, nastao najznačaniji i najdublji roman srpskog realizma.

Ovaj Matavuljev roman, koji je na početku bio zamišljen kao pripovetka, opisuje na duhovit i vitalan, živ način svet Dalmatinskog zagorja i život u jednom neobičnom franjevačkom samostanu u Visovcu. Dvanaestogodišnjeg dečaka Ivu Jerkovića Bakonju njegov će stric, franjevac, odvesti iz sela i uvesti u život fratara, redovnika. Iza samostanskih zidova, mladog će Iva dočekati neobičan, hirovit i tajanstven svet redovničkog života.