Žal zemlje – priča o Bufalu Bilu Kodiju

Žal zemlje kao raskrinkavanje mita o Divljem zapadu

Ova knjiga predstavlja istovremeno snažno literarno delo i istorijski komentar. Erik Vijar majstorski ispisuje priču o čoveku koji je nekada bio vojnik i lovac na bizone, a zatim postao jedan od najpoznatijih američkih zabavljača. Wild West Show, koji je 1883. krenuo na turneju, prikazivao je „živi Divlji zapad“ publici širom sveta – od Amerike do Evrope, uključujući i gradove poput Velikog Bečkereka.

Međutim, iza scenskih efekata, pucnjava i jurnjave konjanika, krila se ozbiljna manipulacija istorijom. Prikazi sukoba kauboja i Indijanaca nisu bili istiniti prikazi prošlih događaja, već pažljivo režirani spektakli koji su učvrstili stereotipe o Divljem zapadu. Posebno je potresna činjenica da su Indijanci, preživeli iz stvarnih sukoba i masakara, igrali sami sebe na sceni – iznova i iznova prikazujući sopstvenu tragediju.

Erik Vijar koristi ovu potku da postavi važno pitanje: kako se istorija stvara i koji su mehanizmi iza toga? Njegov stil je istovremeno uzbudljiv i analitičan, spajajući dokumentaristički ton s umetničkim izrazom, čime „Žal zemlje“ postaje ne samo književni tekst, već i snažna društvena kritika.

Bufalo Bil je u knjizi „Žal zemlje“ prikazan kao simbol manipulacije istorijom i zabave. Njegov Wild West Show bio je savršen spoj stvarnosti i izmaštanog – s jedne strane baziran na događajima iz američke istorije, a s druge duboko iskrivljen kako bi stvorio emocionalni doživljaj za publiku.

Erik Vijar vodi čitaoca kroz niz događaja koji osvetljavaju kako su stvarne ličnosti i događaji pretvoreni u farsu, a spektakl postao moćniji od same istorije. U tom procesu, prikazani su i paradoksi američkog društva – slavljenje osvajanja teritorije uz istovremeno poricanje nasilja koje je to pratilo.

Knjiga takođe prikazuje tragediju Indijanaca, koji su svedeni na dekoraciju u sopstvenoj istoriji. Njihova uloga u Wild West Showu otkriva duboke rane koje su ostale nezarasle, a koje Vijar uspešno rekonstruiše kroz dokumente, pisma i lična svedočenja.

Uticaj i priznanja knjige

Kritika je jednoglasna u oceni da je „Žal zemlje“ izuzetno delo. Erik Vijar, dobitnik Gonkurove nagrade, i ovom knjigom potvrđuje svoj status jednog od najvažnijih savremenih evropskih pisaca. Njegova sposobnost da spaja dokumentarnu građu sa književnim izrazom donela je pohvale kako od književnih kritičara, tako i od istoričara.

• „Vijar majstorski otkriva pozadinu kolektivnih mitova i pokazuje kako spektakl može izgraditi istoriju.“ – Le Monde
• „Retka knjiga koja vas tera da preispitate sve što ste znali o Divljem zapadu.“ – The Guardian

Njegov rad često služi kao osnova za akademske rasprave, ali je istovremeno pristupačan i širokoj publici zahvaljujući snažnom narativnom tempu i izraženom osećaju za ironiju i kritiku.

Knjiga „Žal zemlje“ je nezaobilazna za sve koji se interesuju za istoriju, medije, kritiku popularne kulture i formiranje kolektivne svesti. Posebno je preporučujemo:

• Ljubiteljima istorijskih romana sa dokumentarnim pristupom
• Čitaocima zainteresovanim za dekonstrukciju mitova
• Studentima i predavačima iz oblasti kulture, istorije i književnosti
• Svima koji žele da saznaju više o pozadini poznatih istorijskih narativa

Istražite slične naslove u žanru drama na knjige.at.