Sofijini ratnici: Polemike u srpskoj filozofiji do Velikog rata

Polemički bogoslovsko-filosofski tekstovi pojavili su se na našem jeziku još u srednjem veku. Reč je o srpskim prevodima polemikâ između vizantijskih monaha Grigorija Palame i Varlaama iz Kalabrije. Potom slede naše bogoslovske polemičke rasprave iz XVIII veka kao odgovori na prozelitske napade rimokatoličke crkve kao i književne polemike iz prve polovine XIX veka. To je prethodnica filosofskim polemikama koje se kao žanr javljaju krajem 1861. Tada je na Alimpija Vasiljevića polemički intonirani kritički prikaz, kojim započinje filosofska kritika kao žanr kod Srba, licejskog udžbenika Logike odgovorio njegov autor Konstantin Branković, čime započinje filosofska polemika kao žanr kod nas. Usledila je velika polemika između Milana Kujundžića Aberdara i Alimpija Vasiljevića vođena u periodu 1865‒1873, a inicirana Vasiljevićevim prikazom knjige Dimitrija Matića Istorija filozofije, rađene prema Albertu Švegleru. Novi zamah filosofske polemike dobijaju krajem XIX veka pojavom Branislava Petronijevića na našoj filosofskoj sceni 1898, kada postaje docent filosofije na Velioj školi. On je do početka Velikog rata napisao znatan broj kritika koje su izazvale polemičke odgovore, a takođe je objavio najveći broj radova o kojima je polemički pisano. Najveći broj polemičkih napisa, međutim, izazvao je prevod Milana Ćurčina, pesnika i docenta za nemački jezik na Beogradskom univerzitetu, slavne knjige Tako je govorio Zaratustra Fridriha Ničea.