Sociologija nauke. Mertonovski i konstruktivistički programi

Knjiga se sastoji iz uvoda, četiri poglavlja, zaključnih razmatranja i spiska literature. U uvodnom delu raspravlja se o osnovnim epistemološko-mеtodološkim problemima i sporovima u sociologiji (nauke). Prvo poglavlje posvećeno je nastanku i emancipaciji sociologije nauke. Ono započinje pregledom optimističkih shvatanja nauke u SSSR-u, SAD i Nemačkoj u prvoj polovini dvadesetog veka, a potom se analizira neadekvatnost pozitivističkog shvatanja nauke. Nakon toga ukazuje se na izvore relativizma u klasičnoj filozofiji nauke koji postaje dominantna orijentacija konstruktivističkih sociologa. Na kraju, obrađuju se i socijalne i kognitivne okolnosti nastanka i razvoja konstruktivizma i postmodernizma. U drugom poglavlju razmatra se Mertonov(ski) program sociologije nauke. Škorić smatra da je početak sociologije nauke moguće locirati u tridesete godine prošlog veka, kada je Robert Merton objavio svoju doktorsku disertaciju o nauci u Engleskoj u sedamnaestom veku. Stoga se, pored Mertonove teze, vrši analiza i Cilselove teze, kao još jednog ranog rada koji povezuje istoriju i sociologiju nauke, da bi na kraju usledilo detaljno preispitivanje brojnih problema sociologije nauke koji su ovim radovima pokrenuti. U trećem poglavlju izložen je konstruktivistički program sociologije naučnog znanja. Budući da je ova paradigma, tokom nekoliko poslednjih decenija, bila dominantna u sociologiji nauke, odabrani su samo reprezentativni autori, pri čemu se izbor zasnivao na dva kriterijuma – izabrani su oni autori čiji radovi su izazvali najveće polemike i koji su bili najuticajniji. Tu spadaju pripadnici Edinburške škole i još nekoliko autora koji imaju sličnu teorijsku poziciju. U četvrtom poglavlju analizirani su „naučni ratovi“ kao posledica uspona antinaučne sociologije (nauke). Najvažnija distinkcija, kojoj se posvećuje dosta pažnje, jeste ona između pronaučno i antinaučno orijentisanih teoretičara, pre svega sociologa. Nakon razmatranja osnovnih pojmova, obrađuju se i sami „naučni ratovi“, shvaćeni kao polarizovani konflikt između pomenutih pronaučno i antinaučno orijentisanih teoretičara. Detaljno se obrađuju i prve pronaučne reakcije Volperta, Holtona, Vajnberga, Šilsa, Grosa i Levita. Isto tako, posebno se analizira napad na akademsku levicu, uz kritički osvrt na ponekad isuviše pojednostavljene kritike. Najzad, završni deo rukopisa posvećen je kritičkom osvrtu na mertonovsku i konstruktivističku sociologiju nauke, da bi na kraju bio priložen i vrlo iscrpan spisak relevantne literature, gotovo u celosti na engleskom jeziku.

Originalan doprinos nauci ostvaren je uspešnom primenom uporedne analize u opsežnom teorijskom istraživanju jednog do sada nedovoljno istraženog sociološkog problema, pri čemu su pažljivo, sistematski i na produbljen način analizirani gotovo svi relevantni problemi sociologije nauke.