Politička emigracija iz Bugarske u Jugoslaviji 1923-1944.

Bugarska politička emigracija u Kraljevini SHS/Jugoslaviji posle 1923. predstavlja samo jednu od niza nedovoljno istraženih tema u jugoslovensko-bugarskim odnosima. Nastala kao posledica dva krupna događaja u bugarskoj istoriji: devetojunskog prevrata i septembarskog ustanka 1923, ova emigracija je igrala važnu ulogu u odnosima dveju kraljevina. Upravo knjiga Tome Milenkovića Politička emigracija iz Bugarske u Jugoslaviji 1923–1944. pokušava da rasvetli malo poznate činjenice iz života emigranata, njihovog broja, ideološke opredeljenosti, delovanja, međusobnih sukoba itd. Sam autor, međutim, u predgovoru navodi da knjiga „nije kompletna“, što objašnjava nedostatkom prvorazrednih jugoslovenskih izvora, kao i nemogućnošću korišćenja građe bugarske i britanske provenijencije u svoje vreme (osamdesetih godina 20. veka).

Knjiga se sastoji od predgovora, „uvodnih objašnjenja“, 15 hronološko-tematskih celina i pogovora. U uvodnim izlaganjima, Milenković najpre objašnjava termin „politička emigracija“ praveći razliku između „ekonomske emigracije“ iz Bugarske (sezonski radnici, posebno baštovani) koja je takođe postojala u međuratnom periodu. Zatim daje kratku predistoriju političke emigracije osvrćući se na često prebegavanje Srba i Bugara, s jedne na drugu stranu, tokom turbulentnih godina 19. veka. Posebno naglašava povezanost i prijateljske odnose srpskih i bugarskih socijalističkih pokreta i pomoć bugarskih „tesnih“ socijalista i zemljoradnika ukazanu srpskom narodu i zarobljenicima tokom Prvog svetskog rata, što će imati uticaja na kasnije držanje srpskog stanovništva prema bugarskoj emigraciji.