Plamen – Kumanovo

Janićije Popović rođen je 21. novembra 1883. godine u selu Gračanici. Radio je kao učitelj u Maćedoniji i Staroj Srbiji.

Knjigu Plamen Janićije Popović objavio je 1930. godine u Prištini. Smatrao je da je dužan da napiše i ostavi sećanja na svoje saborce koji su se pregalački i revnosno, često ne misleći na sopstveni život, borili za oslobođenje Stare Srbije i Maćedonije.

Plamen oživljava jedan period odlučne borbe srpskih učitelja i učenika, trgovaca, monaha i sveštenika, četničkih vođa i ratnika, pa i uglednih domaćina za goli opstanak, a ujedno i oslobođenje. Iako je knjiga Plamen koncipirana kao zbirka pripovedaka bolje je reći da predstavlja zbirku istorijskih dokumenata iz života Južne Srbije. Janićije Popović iznosi život i događaje, viđene i doživljene bez književnih pretenzija, jer je sam život pod pojedinim Turcima i Arnautima bio bolniji, suroviji i strašniji od ma kakve književne tragedije.
Junaci pripovedaka su pre svega učitelji bez čijeg iskreno rodoljubivog rada sloboda ne bi bila moguća i koji su tinjanje vatre raspirili u plamen koji ni Velike sile, ni Turska nisu mogle ugasiti. “Tek kada je dara prevazišla meru i došlo se do ćorsokaka, prihvatilo se je ovo, i u jesen 1904. godine pojaviše se prve naše naoružane čete, predvođene, većim delom od samih učitelja, kao npr. Jovan Stojković Babunski, Jovan Stanojković Dovezenski, Rade Radivojević, Haralampije, Gligorije Đorđević i dr.” piše Janićije Popović.
Plamen nije mogao biti ugašen.

Knjiga Kumanovo objavljena je 1913. godine. Uoči rata 1912. godine svi viđeniji meštani sela i gradova u Staroj Srbiji i Maćedoniji bili su uhapšeni i zatvoreni, tako je bilo i u Kumanovu. Janićije Popović kao da je pisao delo Kumanovo iz kazamata gde je bilo u prvom naletu smešteno njih “43 duše” u jednoj sobi.