Marti Misterija 69: Zlato kralja Mide

Kada su 19. decembra 1938. godine Oto Han i Fric Štrasman u Berlinu otkrili proces nuklearne fisije (iako je prvo pretvaranje jednog elementa u drugi izvršio Ernest Raderford 1919. bombardujući azot alfa česticama, pretvarajući ga u kiseonik, a Enriko Fermi 1934. prvi izvršio cepanje uranijuma na više atoma). otkriće do kojeg su došli nemački naučnici bilo je bez presedana, jer je najavljivalo mogućnost nuklearne lančane reakcije, odnosno oslobađanje nezamislivih količina energije koje mogu biti kontrolisane (nuklearni reaktori) ili nekontrolisane (atomske bombe). Nije ni čudo što su po prijemu ovih vesti mađarski velikani fizike jevrejskog porekla Leo Silard i Edvard Teler, uz slabašnu podršku Alberta Ajnštajna, uputili pismo tadašnjem predsedniku Sjedinjenih Država o opasnosti koja preti ako nacistička Nemačka prva napravi atomsku bombu. Posledica ovog pisma i kampanje bio je „Projekat Menhetn“, koji ste mogli nedavno da pogledate i u sjajnom Nolanovom biografskom filmu „Openhajmer“. No, kako dolazi do same lančane reakcije? Ukratko, za nju je potrebno nuklearno gorivo, što je u našem slučaju ili izotop uranijuma ili plutonijuma. E sad, da bi uopšte došlo do cepanja jezgra, potrebna nam je prilična količina energije, 8 MeV (megaelektronvolti), da bi se razbila jaka nuklearna sila koja drži poput lepka subatomske čestice, tako što naš uranijum prihvata dodatni neutron. Prilikom fisije, on se raspada na nova dva atoma i tri nova neutrona, a otpušta se preko 200 MeV energije.