Hipertenzija

Termin „hipertenzija” proizilazi od reči hypertensio. Grčka reč – hyper označava prekomerno, a latinska – tensio označava naprezanje (napon). U celini, to označava povišeni hidrostatički pritisak u krvnim sudovima, šupljim organima ili u šupljinama organizma. Međutim, tim terminom se obično označava povišen arterijski pritisak. Pri tom on može biti privremen, što je normalna fiziološka reakcija na jedan ili drugi rad, nadražaj. Može biti dugotrajan ili stalan, što predstavlja bolest ili bolesno stanje organizma! Bez obzira na sve, hipertenziju smatraju sinonimom hipertonije.

Termin „hipertonija” proizilazi iz grčkih reči hyper – prekomerni i tonos – napon i označava suvišno naprezanje glatkih mišića! Ali ovaj pojam se koristi i za označavanje pojma o više ili manje dugotrajnom povećanju arterijskog pritiska i za označavanje pojma pojačanja tonusa arterijskih zidova.

Pri tom se hipertonija može podeliti na arterijsku, vensku, kapilarnu i druge. Međutim, ovim terminom obično se označava arterijska hipertonija. Terminom „hipertonična bolest” (Raniji naziv ovog patogenog oblika je „esecijalna hipertonija”. To jest hronično oboljenje, čiji je glavni klinički simptom dugotrajno i stabilno povećanje arterijskog pritiska) označava se samo arterijska hipertonija, koja se za razliku od drugih uzroka, koji izazivaju povišen krvni pritisak (plućnih, jetrenih, bubrežnih i drugih) predstavlja samostalno oboljenje krvnih sudova. Kod tog oblika hipertonične bolesti povišenje krvnog pritiska je ne samo glavno, već često i jedino ispoljavanje bolesti.

Terminom „hipertonična kriza” označava se samo povišenje arterijskog pritiska, koje dovodi do napredovanja bolesti i propraćeno je izraženijim poremećajima svojstvenim hipertoniji. Najkarakterističniji su moždani: glavobolja, povraćanje, prostracija (nagli pad psihičkog tonusa u kombinaciji s krajnjom iscrpljenošću, iznemoglošću). Ukoliko se u to vreme ne preduzmu mere lečenja, tada se može završiti insultom ili subarahnoidalnim krvarenjem.

Za vreme hipertonične krize javljaju se i drugi poremećaji krvotoka – koronarnog, bubrežnog. Dešava se i to, da se kriza završava razvojem infarkta miokarda.

Prema toku razlikuju se dva tipa krize: blaži oblik s kratkotrajnim usponom (tokom nekoliko sati) prvenstveno arterijskog krvnog pritiska i teži oblik, koji traje nekoliko dana!

Važno je napomenuti, da se upravo kod drugog tipa krize uočavaju poremećaji moždanog i koronarnog krvotoka, koji su već opisani.

Pri tom se može pretpostaviti da su krize prvog tipa izazvane kratkotrajnim povećanjem emocionalne aktivnosti čoveka i izazivaju lučenje adrenalina. Krize drugog tipa izazivaju lučenje arterenola (Arterenol je noradrenalin. Stvara se u nervnom sistemu, gde služi kao medijator-nosilac nervnog impulsa, kao i u nadbubrežnim žlezdama. U svojstvu hormona ispoljava jako dejstvo sužavanja krvnih sudova!) i izazvane su dugotrajnim emocionalnim preživljavanjima.

Značenje hormonalnih poremećaja kod kriza dokazuje se njihovom frekvencijom pri klimakteričnom obliku hipertonične bolesti.

Genadij Petrovič Malahov