Dabrobosanska mitropolija u Vaseljenskoj patrijaršiji

U novoformiranim balkanskim državama tokom 19. veka, uporedo sa utemeljenjem kritičke istoriografije, afirmisale su se nove teme istraživanja. To se, pre svega, odnosi na srednjovekovnu državnost balkanskih naroda, kao i na borbu za stvaranje modernih nacionalnih država i zaokruživanje njihovih granica. I istraživanje istorije Pravoslavne crkve i njenih pomesnih autokefalija dobilo je važno mesto. Biografije poglavara autokefalnih ili autonomnih crkava takođe su zastupljene, posebno kada se radi o ličnostima čija je uloga bila šira od one koja se odnosi na crkvenu delatnost. Isto je bilo i kada je reč o nekim mitropolitima i episkopima.

Kada su u pitanju teme iz istorije Pravoslavne crkve po određenim vremenskim razdobljima, karakteristično je to da su srednji vek i period moderne državnosti značajno zastupljeniji od perioda osmanske vlasti. Takođe, 18. vek manje je zastupljen od 16. i 17. veka. Tako su, zbog nedostatka istorijskih izvora prvog reda, ali i manjeg interesovanja, ostala otvorena brojna pitanja iz vremena po ukidanju autokefalnosti Pećke patrijaršije 1766. godine. Među najvažnijima su promena eparhijskih granica, određivanje mesta mitropolijskih tronova, biografije većine mitropolita i vikarnih episkopa, i što tačnije ustanovljavanje broja crkava i manastira. I dok su pojedini manastiri, kao nasleđe srednjovekovnog perioda ili klasičnog doba Osmanskog carstva, bili predmet većeg interesovanja istraživača, male seoske crkve sagrađene od drveta ili još slabijeg materijala do danas su ostale nedovoljno istražene. Nedostatak terenskih istraživanja i interdisciplinarnog pristupa u radu najviše je vidljiv na njihovom primeru.