Bogdan Radenković: Sudbina jednog srpskog nacionaliste

Neke biografije se pišu same od sebe. Uglavnom su to životopisi javnih ličnosti, čiji su postupci dokumentovani raznovrsnim svedočenjima. Često je biografima olakšan posao jer postoje memoari, dnevnici ili lične beleške njihovih junaka. Ali kako napisati biografiju ličnosti praktično nepoznate javnosti, čija je delatnost bila obavijena velom tajni, a podaci o njoj skriveni čak i od saradnika?
Ime Bogdana Radenkovića (1874–1917) do nedavno se retko susretalo u istoriografiji. Odrednica u Narodnoj enci­klo­pediji Stanoja Stanojevića iz 1928. godine, opisuje ga kao nacionalnog radnika i predsednika Srpske prosvetne organi­za­cije u Turskoj. Školu je pohađao u Kosovskoj Mitrovici, Bogosloviju u Prizrenu, a Licej u carigradskom Galata Saraju. Službovao je u Carigradu i Skoplju. Od 1904. godine se nalazio na čelu Srpske četničke organizacije u Turskoj. Za svoju aktivnost u organizovanju četa je osuđen, pa zatim pomilovan od strane turskog vanrednog suda. U doba Mladoturske revolucije, prilagodio se novim zakonima, i postao predsednik prve srpske političke partije u Osmanskom carstvu – Srpske demokratske lige. Učestvovao je u Balkanskom ratu, a nakon toga službovao u Ministarstvu inostranih dela Kraljevine Srbije. Bio je jedan od osnivača organizacije Ujedinjenje ili smrt. Umro je u Solunu, nakon što je osuđen na procesu protiv članova te tajne organizacije, poznate kao Crna ruka. Radenković je bio cenjen kao najpametniji čovek svoga doba među Srbima pod Turskom, naveo je pisac enciklopedijske odrednice, i sam učesnik srpske četničke akcije. Njegova pamet i požrtvovanje doneli su mu položaj predsednika organizacije otomanskih Srba, a „njegova predanost narodnom poslu stekla mu je poznato ime i prijatelje u krugovima nacionalista širom Slovenskog Juga”.