Bengalska noć / Maitreji

Mirča Elijade (1907–1986), verovatno najpoznatiji poreklom rumunski, a po delu najznačajniji svetski izučavalac istorije religije, jednako čuven autor knjiga iz oblasti mitologije, alhemije, indijske filozofije – manje je znan po svojim beletrističkim radovima, iako je karijeru započeo objavljivanjem umetničke proze.

Roman Maitreji, objavljen 1933. u Rumuniji (kasnije na drugim jezicima naslovljen kao Bengalska noć), ostao je najpoznatije Elijadeovo književno delo koje spada u romane njegovog tzv. postindijskog perioda, dela nastala posle četvorogodišnjeg boravkau Indiji. Po tom romanu Elijade je u svojoj 26. godini zapravo postao naširoko poznat pisac. Radnja je zasnovana na iskustvu Elijadeovog života u Kalkuti, u kući njegovog indijskog mentora. Bengalska noć / Maitreji, roman je o ljubavi koja se rađa između njegovog protagoniste Alena i Maitreji, ćerke njegovog domaćina. Ova zabranjena ljubav povod je za priču o različitosti civilizacija, nadmenim predrasudama evropskog intelektualca prema „primitivnoj“ pesnikinji (učenici R. Tagora), ali i o postepenom i neminovnom kontrauticaju i nesvesnoj promeni odnosa mladog evropocentričnog junaka prema drevnoj i bogatoj kulturi Indije.

„Boreci se“ između fikcije i činjenica, Elijade je sa Maitreji / Bengalskom noći zapravo izmirio književnost i nauku; potvrdu za to dao je kasnijim stavom da je roman vrsta modernog mita.

Roman je 1988. dobio svoju filmsku verziju pod naslovom Bengalska noć, u režiji Nikolasa Kloca i uz Hjua Granta u glavnoj ulozi.

Geopoetika romanom Bengalska noć / Maitreji započinje kontinuirano objavljivanje serije Elijadeovih romana premijerno prevedenih na srpski jezik. – V. Bajac