Istorija srpskoga naroda

Istorija srpskog naroda Pantelije Srećkovića jeste delo iz koga današnji čitaoci, a pogotovo mladi Srbi, i danas treba da se uče rodoljubivim traganjima u istoriji svoga naroda. To jeste i delo u kome se otvaraju neke nejasne teme iz srpske istorije, duboko usađene u narodnu tradiciju i epsku poeziju, čije je izbegavanje od strane istoričara navodnog „kritičkog istorijskog pristupa“ nanelo ogromnu štetu srpskoj istorijskoj nauci.

Istorija srpskoga naroda Pantelije Srećkovića je kapitalno delo srpske istorije, ali ona se mora sagledati prvenstveno kao pokušaj objedinjavanja istorije Srba na svojim današnjim prostorima, sa jasnim motivom da se definiše srpsko istorijsko prisustvo i državnost tokom proteklih vekova. Treba imati u vidu da je delo nastalo u vreme osamostaljenja od Otomanske imperije, ali i u vreme žestokih pritisaka Habzburške monarhije, uz veći deo srpskog naroda van granice samostalnih država Srbije i Crne Gore. Navodni „kritički istorijski pristup“ je bio veoma mnogo diktiran i podržavan od austrijskih institucija, a viševekovni kontinuitet srpske istorije i državnosti nije bio poželjan u širenju jugoslovenske ideje, kroz koju je Habzburška monarhija videla svoju šansu da Srbe i čitav jugoslovenski prostor podvede pod svoje okvire, a ponajmanje doživljavanje „Srpskog Pijemonta“ sa dominacijom tek osamostaljene Srbije. Na epski romantičarski odnos Pantelije Srećkovića prema istoriji svog naroda, obrušio se „kritički pristup“ Ilariona Ruvarca prema sopstvenom narodu i njegovoj istoriji. U tom procesu je Evropa nadirala ka Srbiji i Pantelija Srećković je „po definiciji“ dospeo na lomaču.
– Iz predgovora Dragoljuba P. Antića