Dr Milenko Vesnić Gransenjer Srpske Diplomatije

"Milenko Vesnić, srpski kraljevski poslanik u Parizu između 1903. i 1920. godine, bio je istaknuti diplomata, državnik, naučnik i javni radnik u vremenu u kome se Srbija od zaostale balkanske kneževine brzo pretvarala u modernu evropsku državu, učvrstila svoj položaj na Balkanu i u Evropi i, uprkos velikim gubicima, izašla kao pobednik iz tri uzastopna rata da bi 1918. godine stvorila prvu jugoslovensku državu. Kraj XIX i početak XX veka na Balkanu i u Evropi bilo je vreme velikih i burnih promena koje su donele Velika istočna kriza, raspad Otomanske i Austrougarske imperije, balkanski ratovi i Prvi svetski rat, Oktobarska revolucija i stvaranje Sovjetskog Saveza, pojava Sjedinjenih Država kao nove svetske sile, Versajska mirovna konferencija i nastanak novog međunarodnog poretka. Mladu srpsku državu, koja je međunarodno priznanje dobila tek 1878. godine na Berlinskom kongresu, Srbi i mnogi pripadnici drugih južnoslovenskih naroda, koji su još uvek živeli pod vlašću Otomanske imperije i Austrougarske monarhije, videli su kao "južnoslovenski Pijemont" od koga su očekivalo da predvodi borbu za konačno nacionalno oslobođenje i ujedinjenje južnih Slovena. Srpsku diplomatiju u poslednjim decenijama XIX i prvim decenijama XX veka sve to je stavljalo pred velike izazove na koje su njeni vodeći predstavnici, kao što su bili Jovan Ristić, Stojan Novaković, Đorđe Karić, Milenko Vesnić, Milovan Milovanović ali i "poete u fraku", Milan Rakić, Branislav Nušić a kasnije i Jovan Dučić, Ivo Andrić i mnogi drugi, odgovarali vođeni zavidnom diplomatskom veštinom oslonjenom na ugled istaknutih intelektualaca. Bilo je to "zlatno doba srpske diplomatije" u kome se Milenko Vesnić našao na čelu za Srbiju tada verovatno najznačajnije diplomatske misije i učestvovao u istorijskim događajima kojima je dao snažan lični pečat, što ga svrstava među vodeće ličnosti u srpskoj i jugoslovenskoj diplomatskoj istoriji.

Milenko Vesnić je rođen 1862. godine u topličkom selu Dunišići kao dete siromašnih izbeglica iz Crne Gore iz koga je otišao u ranoj mladosti da bi prešao mukotrpni put do polaznika Velike škole u Beogradu, studenta vodećih evropskih univerziteta tog vremena, 1888. je postao prvi srpski doktorant Univerziteta u Minhenu, da bi 1891. godine stupio u diplomatsku službu Kraljevine Srbije kao sekretar poslanstva u Carigradu; 1893. je postao profesor međunarodnog prava na Velikoj školi u Beogradu a iste godine je izabran i za narodnog poslanika na listi Radikalne stranke i dobio funkciju ministra prosvete posle koje je između 1901 i 1903. godine obavljao dužnosti srpskog poslanika u Rimu. Posle Majskog prevrata 1903. godine je imenovan za poslanika u Parizu gde će, s manjim prekidima, ostati sve do 1920. godine kada mu je regent Aleksandar poverio mandat za stvaranje vlade koja će pripremiti prvi (Vidovdanski) ustav Kraljevine SHS, i pred sam kraj života ponovo preuzeo poslanstvo u Parizu gde je 1921. godine i umro. U prvim decenijama XX veka ambasada u Parizu će za Kraljevinu Srbiju postati jedna od najvažnijih diplomatskih misija koja je imala zadatak da učvrsti veze sa tada vodećom evropskom zemljom a ubrzo i ratnim saveznikom. Upravo podrška Francuske će u prelomnim trenucima Prvog svetskog rata omogućiti da srpska vlada i vojska posle povlačenja preko Albanije budu 1915. godine evakuisani na ostrvo Krf, odakle će se vratiti na Solunski front i krajem rata krenuti u završne operacije za oslobođenje zemlje."